Çocuklarda Ateş Neden Olur?
Ateş, vücut sıcaklığının 38°C'nin üzerine çıkması olarak kabul edilir. Çocuklarda ateşin en yaygın nedenleri şunlardır:
1. Viral ve Bakteriyel Enfeksiyonlar
- Grip, soğuk algınlığı, COVID-19, boğaz enfeksiyonları gibi viral hastalıklar ateşe neden olabilir.
- Orta kulak iltihabı, zatürre, idrar yolu enfeksiyonu gibi bakteriyel enfeksiyonlar da ateşi tetikleyebilir.
2. Aşı Sonrası Ateş
Bebeklerde ve çocuklarda, karma aşı, kızamık aşısı veya diğer aşılar sonrası hafif ateş görülebilir.
3. Diş Çıkarma
Bebeklerde diş çıkarma süreci hafif ateşe yol açabilir, ancak genellikle 38°C'yi geçmez.
4. Güneş Çarpması ve Sıcak Hava
Aşırı sıcak ortamda uzun süre kalmak veya susuz kalmak, vücut ısısının yükselmesine neden olabilir.
5. Bağışıklık Sistemi Hastalıkları
Lösemi, romatoid artrit gibi bağışıklık sistemi hastalıkları da ateşin altında yatan sebeplerden olabilir.
Ateş Ölçümü Nasıl Yapılır?
Ateş ölçerken doğru yöntem kullanmak, çocuğun vücut sıcaklığını doğru değerlendirmenize yardımcı olur.
- Rektal (Makattan) Ölçüm: En doğru sonucu verir, ancak bebeklerde daha çok kullanılır.
- Kulaktan (Timpanik) Ölçüm: Hızlı sonuç verir ancak doğru ölçüm için cihazın doğru kullanılması gerekir.
- Ağızdan (Oral) Ölçüm: 4 yaşından büyük çocuklar için uygundur.
- Kol altından (Aksiller) Ölçüm: En pratik yöntemdir, ancak diğer yöntemlere göre daha az güvenilirdir.
Önemli: 38°C’nin üzeri ateş olarak kabul edilirken, 39°C ve üzeri yüksek ateş olarak değerlendirilir.
Çocuklarda Ateş Ne Zaman Tehlikeli?
- 3 ay altındaki bebeklerde 38°C ve üzeri ateş varsa hemen doktora başvurulmalıdır.
- 39°C ve üzeri ateş özellikle küçük çocuklarda riskli olabilir.
- Ateşle birlikte havale, bilinç bulanıklığı, sürekli uyku hali veya ciltte döküntü gibi belirtiler varsa acil tıbbi yardım gereklidir.
Çocuklarda Ateş Nasıl Düşürülür?
Çocuklarda ateş düşürmek için uygulanabilecek bazı etkili yöntemler şunlardır:
1. Bol Sıvı Tüketimini Sağlayın
- Çocukların su, anne sütü, meyve suyu veya çorba gibi sıvıları tüketmesini sağlayın.
- Ateşle birlikte terleme artacağı için susuz kalma riski yüksektir.
2. Ilık Su ile Duş Aldırın veya Bezle Kompres Yapın
- Soğuk su yerine ılık su ile duş aldırmak ateşin düşmesine yardımcı olabilir.
- Ilık suya batırılmış bir bezle alnına, koltuk altlarına ve kasık bölgesine kompres yapabilirsiniz.
3. İnce ve Hafif Kıyafetler Giydirin
- Çocuğunuzu kat kat giydirmek yerine, ince ve pamuklu kıyafetler tercih edin.
- Kalın battaniyeler kullanmak vücut sıcaklığını daha da artırabilir.
4. Odanın Sıcaklığını Dengede Tutun
- Oda sıcaklığını 22-24°C civarında tutarak aşırı sıcak veya soğuk ortamlardan kaçının.
- Odayı düzenli olarak havalandırarak temiz hava sağlayın.
5. Doktor Önerisiyle Ateş Düşürücü Kullanabilirsiniz
- Parasetamol (Calpol, Minoset) veya İbuprofen (Dolven, İbufen) içeren ateş düşürücüler doktor kontrolünde kullanılabilir.
- Aspirin kesinlikle çocuklara verilmemelidir!
6. Beslenmeye Dikkat Edin
- Hafif ve sindirimi kolay yiyecekler (çorba, yoğurt, meyve) tercih edilmelidir.
- Ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
Çocuklarda Ateş Düşürmek İçin Yapılmaması Gerekenler
- Alkol veya sirke ile kompres yapmayın.
- Buz gibi soğuk suyla banyo yaptırmayın.
- Çocuğu aşırı sıcak veya soğuk ortamlarda bırakmayın.
- Doktora danışmadan ilaç vermeyin.
Ateşli Çocuğa Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
3 aydan küçük bebeklerde ateş 38°C’yi geçtiyse hemen doktora gidilmelidir.
Ateş 3 günden uzun sürüyorsa bir uzmana danışılmalıdır.
Çocukta ateşle birlikte şu belirtiler varsa acil doktora başvurulmalıdır:- Havale geçirme
- Sürekli uyku hali veya bilinç kaybı
- Ciltte morarma veya döküntüler
- Şiddetli baş ağrısı veya ense sertliği
- Sürekli kusma veya ishal
Çocuklarda ateş, genellikle enfeksiyonlara karşı verilen doğal bir tepkidir ve çoğu durumda zararsızdır. Ancak yüksek ateşin uzun sürmesi veya tehlikeli belirtilerin ortaya çıkması durumunda bir doktora danışmak şarttır. Evde uygulanabilecek yöntemler ile ılık duş, bol sıvı tüketimi, ince kıyafetler ve uygun ateş düşürücüler ile çocuğun ateşi kontrol altına alınabilir.
Çocuklarda Ateşlenmeye Bağlı Nöbet Nedir?
Ateşle birlikte görülen nöbetler, çocuklarda sıkça rastlanan bir durumdur ve genellikle 6 ay ile 5 yaş arasındaki çocuklarda daha yaygındır. Yüksek ateşin ani yükselmesi sonucu beyindeki elektriksel aktivitenin geçici olarak bozulmasıyla meydana gelen bu nöbetler genellikle kısa sürelidir ve genellikle tekrar etmez.
Nöbetin tam nedeni bilinmese de, yüksek ateşin beyinde tetikleyici bir etki oluşturabileceği düşünülmektedir. Nöbet, çocuğun ateşi 39°C'nin üzerine çıktığında ortaya çıkar, ancak daha düşük ateşlerde de görülebilir.
Ateşli Nöbetin Belirtileri
- Gözlerin yukarıya kayması veya gözlerde sabit bir bakışVücutta kasılmalar veya titremeler
- Çocuğun bilincinin kaybolması
- Kısa süreli kasılmalar ve vücudun donması
Ateşli Nöbetlerin Tedavisi
Ateşli nöbetler genellikle kendiliğinden geçer, ancak çocuğunuzun nöbet geçirdiğini fark ettiğinizde, soğukkanlılıkla birkaç adım atmanız önemlidir:
- Çocuğunuzu güvenli bir yere yatırın, çevresindeki sert cisimlerden uzaklaştırın.
- Çocuğunuzun başını sabitlemek için hiçbir şekilde müdahale etmeyin ve ağızına herhangi bir şey sokmayın.Nöbetin süresi 5 dakikadan fazla sürerse, derhal acil tıbbi yardım alın.
- Ateşi düşürmek için doktor önerisiyle ateş düşürücü ilaç kullanabilir ve çocuğunuzu rahatlatabilirsiniz.
Çocuklarda Ateşli Nöbet Riskini Azaltmak İçin Ne Yapılabilir?
Ateşli nöbetlerin tekrarlanmasını önlemek için, çocuğunuzun hızla yükselen ateşine hemen müdahale etmek önemlidir. Bol sıvı tüketimi ve ateşi düşüren ilaçlar kullanmak ateşin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, aşırı sıcaklık ve stres gibi tetikleyici faktörlerden kaçınarak nöbet riskini azaltabilirsiniz. Ateşli nöbet genellikle ciddi bir sağlık sorunu oluşturmaz ve çoğu çocuk iyileşir. Ancak, yaşanan durum mutlaka bir sağlık uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve takip edilmelidir.
Sık Sorulan Sorular
- Ateşli çocuklar için hangi evde bakım yöntemleri uygulanabilir?
Çocuğunuzu bol sıvı ile besleyin. Su, anne sütü veya meyve suları tercih edilebilir. Aynı zamanda, ılık suyla duş aldırmak veya ılık kompres uygulamak, ateşi düşürmeye yardımcı olabilir. İnce kıyafetler giydirerek, aşırı sıcak ortamlardan kaçının.
- Çocuklarda ateş ne zaman tehlikeli olur?
Ateşin 39°C'yi geçmesi, çocuklarda tehlikeli olabilir. 3 aydan küçük bebeklerde, 38°C'yi geçen ateş mutlaka doktor kontrolü gerektirir. Ateşle birlikte havale, sürekli uyku hali, bilinç kaybı, ciltte döküntü gibi belirtiler acil müdahale gerektirir.
- Çocuklarda ateş düşürücü ilaç kullanmak güvenli midir?
Ateş düşürücü ilaçlar, doktor önerisiyle kullanılmalıdır. Çocuklara doktora danışmadan ilaç verilmemelidir çünkü bu durum Reye sendromu riskini artırabilir.
- Çocuklarda ateş uzun süre devam ederse ne yapılmalıdır?
Çocukta ateş 3 günden uzun sürerse, mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Uzun süreli ateş, vücudun başka bir soruna karşı tepki verdiğinin bir işareti olabilir ve profesyonel bir müdahale gerekebilir.
Oluşturma Tarihi : 25.02.2025
Güncelleme Tarihi : 28.04.2025