Çocuğunuz sık sık gözlerini kırpıştırıyorsa, sıklıkla başı ağrıyorsa ya da okurken çabuk yoruluyorsa, belki de bu durum iyi görememesinden kaynaklanıyordur. Çocuklar görme problemlerini yetişkinler kadar iyi ifade edemeyebileceğinden ebeveynler tarafından belirtiler dikkatle takip edilmelidir.
Çocuklarda Göz Hastalığı Belirtileri
Çocuklarda göz sağlığı rahatsızlıklarında gözlenen yaygın belirtiler;
- Gözlerde zaman zaman yaşanabilen kayma ve şaşılaşma,
- Gözlerin fazla ovuşturulması ve kırpılması,
- Sık sık yaşanan baş ağrısı ve baş dönmeleri,
- Okurken satır kaybetme, başa dönme, harfleri karıştırma,
- Ders çalışırken uzun süre çaba gösterememe, çabuk dağılan dikkat olarak sıralanabilmektedir.
Belirtilerden yalnızca birinin bile varlığı uzman bir hekime görünmek için yeterli görülmektedir. Her çocuğun, herhangi bir belirtisi olmasa bile senede 1 kez rutin göz muayenesinden geçmesi tavsiye edilmektedir.
Çocuklarda Yaygın Rastlanan Göz Hastalıkları
Birçok göz hastalığı kalıtımsal olarak çocuklara geçebilmektedir. Bu nedenle erken yaşlardan itibaren rutin göz muayenesi göz hastalıklarının erken tanı ve tedavisinde büyük önem taşımaktadır.
Görme Tembelliği
Görme tembelliği, her yaşta görülebilen bir göz hastalığı olmakla birlikte doğuştan gelen göz problemleri vaktinde tedavi edilemediğinde ortaya çıkma sıklığı azımsanmayacak düzeylerdedir. Görme tembelliği, iki gözde farklı düzeylerde oluşan görme bozukluğu nedeniyle, beynin iyi gören gözün ilettiği görüntüyü işleme alması ve diğer gözün zamanla tembelleşmesi seyri ile oluşmaktadır. Görme tembelliğinde, bir göz halen netlik işlevini yerine getirdiğinden özellikle çocuk hastalar tarafından durumun fark edilmesi daha zor olabilmektedir.
Şaşılık
Şaşılık, hamilelik sürecinde göz kaslarının yeterince gelişmemesi, göz boyutundaki doğuştan yapısal problemler, erken doğum kaynaklı gelişim geriliği veya kalıtımsal nedenlerle gelişebildiği gibi, zaman içerisinde diğer göz kusurlarının göze verdiği hasarlar nedeniyle de ortaya çıkabilmektedir. Şaşılığın göz tembelliğine neden olmaması için erken teşhis önem taşımaktadır.
Hipermetrop
Hipermetrop, ebeveynler tarafından belirtiler takip edildiğinde saptanması mümkün göz hastalıklarından biridir. Hipermetrop hastası çocuklar gözlerini sıkça kırpar, baş ağrısından şikâyet edebilir ve cisimleri net görebilmek için gözüne yaklaştırma ihtiyacı hisseder.
Astigmat
Astigmat, bir noktayı net bir halde değil, dağınık görmeye neden olan bir göz sağlığı problemidir. Çocukların ifade etmekte zorlanabileceği göz problemlerinden biri olan astigmatta çocuk gördüğü dağınık görüntüde bir sorun olduğunu anlamakta zorlanabilmekte ve bu nedenle tedavi gecikebilmektedir.
Miyop
Miyop hastası çocuklar net görememe kaynaklı olarak etrafına karşı ilgisiz olabilmekte, çok yüksek numaralı miyopların farkına varılamadığında çocuğun gelişmesi geri kalabilmektedir. Miyop, rutin göz muayenesi ile kolaylıkla tespit edilebilmekte ve görme kalitesi gözlük yardımıyla artırılabilmektedir.
Çocuklarda göz sağlığı problemleri, çocukların sosyalleşmelerine ve okulda başarı göstermelerine engel olabilir. Hatta bazı göz hastalıkları ileri tablolarda geri dönüşü olmayan görme kayıplarına neden olabilmektedir. Bu nedenle çocukta herhangi bir hastalık belirtisi gözlenmese dahi alanında uzman göz hekimlerine rutin muayene olmak ihmal edilmemelidir.
Sık Sorulan Sorular
- Çocuğumun gözünde bir problem olduğunu nasıl anlayabilirim?
Çocuklar, yaşadıkları görme problemlerini yetişkinler kadar net ifade edemedikleri için belirtilerin ebeveynler tarafından fark edilmesi gerekebilir. Çocuğunuz sık sık gözlerini kırpıyor, baş ağrısından şikayet ediyor, okurken satır atlıyor ya da kitapları gözüne çok yaklaştırarak okuyorsa bu belirtiler görme kusuruna işaret edebilir. Aynı zamanda dikkat dağınıklığı, öğrenme güçlüğü ya da derste çabuk yorulma da altında yatan bir göz rahatsızlığının habercisi olabilir.
- Çocuklarda göz muayenesi ne zaman ve ne sıklıkla yapılmalı?
Uzmanlar, herhangi bir belirti olmasa bile tüm çocukların ilk göz muayenesinin doğumdan sonra ilk yıl içinde, ardından 3 ve 5 yaşlarında yapılmasını, okul çağına gelindiğinde ise senede bir kez rutin muayene olmasını önermektedir. Ailede kalıtsal göz hastalıkları bulunan çocukların daha sık aralıklarla kontrol edilmesi gerekebilir.
- Göz sağlığını korumak için çocukların beslenmesinde nelere dikkat edilmelidir?
Çocukların göz sağlığını desteklemek için A, C ve E vitamini, omega-3 yağ asitleri, çinko ve lutein gibi antioksidan açısından zengin besinlerin düzenli tüketilmesi önerilir. Havuç, ıspanak, yumurta, balık, portakal, yaban mersini, ceviz ve tam tahıllar bu açıdan oldukça faydalıdır. Aynı zamanda bol su içmek, aşırı tuzdan ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak da göz sağlığında etkilidir.
- Ekran süresi çocukların göz sağlığını nasıl etkiler?
Tablet, bilgisayar ve telefon gibi dijital ekranlara uzun süre bakmak çocuklarda göz yorgunluğuna, kuruluğa, bulanık görmeye ve odaklanma problemlerine yol açabilir. Gelişim çağındaki çocuklarda bu durum, miyop gibi kalıcı görme bozukluklarının ilerlemesine neden olabilir. Uzmanlar, 20 dakikada bir 20 saniyelik uzak mesafeye bakma gibi basit yöntemlerle ekran yorgunluğunun azaltılabileceğini belirtiyor.