Doğal Afetlerde Salgın Hastalık Tehditine Dikkat Edilmeli
Doğal Afetlerde Salgın Hastalık Tehditine Dikkat Edilmeli
Deprem, kasırga, sel veya orman yangını gibi büyük doğal afetlerin ardından, insan yaşamı ve sağlığına yönelik yaralanmalar, travma, susuzluk, açlık gibi çok sayıda risk bulunmaktadır. Bu durumlarda suya erişimin kısıtlı olduğu kalabalık barınma alanlarında bir başka tehlike daha pusuya yatmış olabilir: salgın hastalıklar.

Doğal afetler bulaşıcı hastalıkların yayılmasına dair önlemlerin alınmasını da engelleyebilmektedir. Hijyen, sanitasyon ve aşılama da doğal afetlerin etkisiyle bozulur. Sanitasyon, sağlığın korunması, iyileştirilmesi ve tekrar kazanılması adına yapılan çalışmalar bütününe denir. Sanitasyon çalışmaları ile tüm koşulları halk sağlığı standartlarına uygun hale getirmek amaçlanır.

Ayrıca, afetin etkilediği bölgesel koşullar nedeniyle bağışıklık sistemleri de zayıflayan insanların sınırlı alanlarda, yetersiz su ve hijyen olanaklarıyla gruplar halinde barınıyor olması bulaşıcı hastalıkların yayılmasına zemin hazırlar.
Doğal afetlerden sonra ortaya çıkabilecek en yaygın ve ölümcül salgın hastalıklardan bazıları şunlardır:

Gastrointestinal bozukluklar: Temiz olmayan yiyecek ve su kaynakları yoluyla yayılabilen ve tedavi edilmezse dehidrasyona ve ileri aşamalarda ölüme neden olabilen kolera, tifo ve dizanteri gibi hastalıklar bu grupta sayılabilir.

Solunum yolu hastalıkları: Kalabalık alanlarda yakın temas yoluyla kolayca yayılabilen ve özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik rahatsızlığı olan kişiler gibi hassas grupları daha çok etkileyen grip, zatürre ve tüberküloz gibi hastalıklar bu kategoridedir.

Vektör kaynaklı hastalıklar: Sıtma, kuduz, leptospiroz enfekte sivrisineklerin diğer böceklerin veya fareler yoluyla yayılabilen çeşitli virüsler gibi canlılar yoluyla yayılan hastalıklardır.

Cilt hastalıkları: Ciltten cilde temas, kontamine nesneler ve kötü hijyen uygulamaları yoluyla yayılabilen uyuz ve mantar enfeksiyonları gibi hastalıklar da doğal afetlerde yayılabilen hastalıklar arasındadır.

Bir doğal afetin ardından salgın hastalıkların yayılmasını önlemek ve kontrol altına almak için alınabilecek önlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Daha fazla bulaşı engellemek amacıyla hastaların hızlı bir değerlendirmesinin yapılarak tedavi edilmesi ve gözetim altında tutulması.
• El yıkama istasyonları, mobil tuvaletler, duş alanları, atık yönetim sistemleri dahil olmak üzere güvenli ve yeterli su erişiminin sağlanması.
• El yıkama, güvenli yiyecek hazırlama ve atık yönetimi gibi kişisel ve toplumsal hijyen uygulamalarının teşvik edilmesi.
• Afet sırasında hayatını yitiren kişilerin en kısa sürede defin işlemlerinin yapılması ve ortam dezenfeksiyonunun sağlanması önemlidir) eklenecek
• Aşılamanın sağlanması (tetanoz, tüm yaralılara acil olarak uygulanmalıdır.)

Doğal afetler büyük hacimli fiziksel ve duygusal zararlara neden olabilmektedir. Bu zararların artmasına engel olmak amacıyla gerekli önlemler alınarak salgın hastalıkların etkisinin azaltılması ve yayılımının önlenmesi mümkündür.

Sık Sorulan Sorular 

  • Doğal afetlerden sonra salgın hastalıklar neden daha sık görülür?
Doğal afetlerin ardından altyapıların hasar görmesi, su ve gıda kaynaklarının kirlenmesi, sağlık hizmetlerinin aksaması gibi nedenler salgın hastalıkların yayılmasını olağan hale getirir. Afet bölgelerinde insanlar geçici ve kalabalık barınma alanlarında yaşamaya başlar. Bu alanlarda yeterli hijyen koşulları sağlanamazsa başta kolera, tifo, dizanteri gibi gastrointestinal hastalıklar olmak üzere solunum yolu ve cilt hastalıkları hızla yayılabilir. 

  • Salgın hastalıkların önlenmesi için afet sonrası ilk 72 saatte neler yapılmalı?
Afet sonrası ilk 72 saat, bulaşıcı hastalıkların önlenmesi açısından kritik bir süredir. Bu süreçte temiz suya erişim sağlanmalı, geçici barınma alanlarında hijyen altyapısı kurulmalı ve acil sağlık taramaları yapılmalıdır. Yaralanan bireylerin tetanoz aşısı gibi acil aşılara ulaşması sağlanmalı ve ölen kişilerin defin işlemleri hijyenik koşullarda hızlıca gerçekleştirilmelidir. 

  • Hangi bulaşıcı hastalıklar afet sonrası en fazla tehdit oluşturur?
Afet sonrasında sık görülen salgın hastalıklar arasında kolera, tifo, dizanteri gibi suyla bulaşan enfeksiyonlar öne çıkar. Aynı zamanda grip, zatürre ve tüberküloz gibi solunum yolu hastalıkları da kalabalık yaşam alanlarında hızla yayılabilir. Uyuz, mantar enfeksiyonları gibi cilt hastalıkları ve sivrisineklerin taşıdığı sıtma gibi vektör kaynaklı hastalıklar da ciddi tehditler arasında yer alır. Bu hastalıklar hem bireysel hem de toplumsal düzeyde sağlık krizlerine yol açabilir.

  • Doğal afetlerde çocuklar ve yaşlılar salgın hastalıklardan daha mı çok etkilenir?
Evet, afet sonrası oluşabilecek salgın hastalıklar açısından en riskli grupların başında çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olan kişiler gelir. Yeterli beslenememe, hijyen eksikliği ve sağlık hizmetlerine erişememek bu kişileri enfeksiyonlara karşı daha açık hale getirir.

Oluşturma Tarihi : 13.03.2022
Güncelleme Tarihi : 02.05.2025
Editör : Yeliz Yiğit
Bu internet sitesi veri politikalarına uygun çerezler kullanır. Bu internet sitesine bakmaya devam etmeniz, çerez kullanımımızı kabul ettiğiniz anlamına gelir. Detaylar için tıklayınız.
x
İletişim Formu Covid-19 Önlemleri